(මේ කතාව ටිකක් හෙමින් කියවන්න. ටිකක් සංකේත වැඩිපුර පාවිච්චි කලා.)
වර්ෂා යලිත් නිවසට පැමිණ සිටියාය. සිය උපන් නිවසේ තමාට හුරුපුරුදු පුටුවෙහි වාඩිවී හුන් ඇය පාර දෙස බලාසිටියාය. සාගර තවත් සුළු මොහොතකින් මෙහි පැමිණෙන බව ඈ දැන සිටියාය. ඊයේ හවස ඔහු දුරකතන ඇමතුමක් දුන්නේය.
“වර්ෂා මං හෙට උදෙන්ම එනවා. අද හවසම එන්නයි හිටියෙ. ඒත් ඩොකියුමන්ට්ස් ටික රෙඩි කර ගනිද්දි පරක්කු වුනා“
ඒ ඔහුගේ සුපුරුදු ස්වරයයි.
“ දුව, ඔය තේ එක නිවෙනවා“ මවගේ කටහඩ ඇයට ඈතින් ඇසිණ.
කල්පනාවෙන් මිදුනු ඇය තේ කෝප්පයේ දගලමින් සිටි කූඹියා පරෙස්සමින් ඇගිලි තුඩකින් ගෙන පත්තරයක කෙළවරේ තැබුවාය. ලද නිදහසින් ඇවිද නොගිය ඌ නිසෙල්මනේ සිටියේය.
“ඌ මැරිල වර්ෂා, දුක් වෙන්න එපා. ඒක ඔයාගෙ වරදක් නෙවිනෙ“ කෝපි අවන්හලේදී පේෂල පැවසූ අයුරු විදුලියක් සේ ඇගේ මතකයේ ඇදී ගියාය.
“ඒත්, මං කලින් කෝපි එක බිව්වනම් ඌ බේරෙන්න තිබ්බා“
“පිස්සු කෙල්ලෙක්“ පේෂල ඇගේ හිස අතගෑ අයුරු දැනෙන්නා සේ විය.
පේෂල, හදිසියේම ඇගේ මනසට ඇතුළුව සිටියාය. වර්ෂා කිසි විටෙකත් අතීතකාමිනියක නොවූවාය. අතීතය වල දමා වර්තමානය සමග එක්ව අනාගතය දෙස බලන්නට ඇය හුරුව සිටියාය. එය සහජයෙන්ම ඈ තුල පැවති ලක්ෂණයක් විය. එහෙත් කුමක් හෝ විස්තර කල නොහැකි සාංකාවක් නිසා ඇගේ සිත අතීත මතකයක් ස්පර්ශ කලාය.
සාගර ඇයට හමුවන්නේ දෛවෝපගත ලෙසය. පස් වසරකට පෙර ඇය ගුරුවරියක වීමේ සිහිනයක සිටියාය. එහෙත් අවසානයේ ඒ සිහිනය බිදදැමූ ඇය වැඩිදුර අධ්‍යාපනය සදහා ඉංජිනේරු පාඨමාලාවකට ඇතුලත් වූවාය. සාගර හමුවන්නේ එහිදීය. ඔහුගේ පෙනුමට වඩා, ඔහුගේ කතාබහද , හැසිරීමද ඈ වශී කරන්නට සමත් විය. ඉංග්‍රීසි වචන දෙක තුනක් පටලා වැදගත් ස්වරයකින් කතා කල ඔහුගේ අදහස් ගතානුගතික ඒවා නොවීය. ඔහු විවෘතව සමාජය දෙස බැලීය. ඕනෑම දෙයක් කෙරෙහි දැඩි ප්‍රතිපත්ති ඔහු තුල නොවීය. ඇය මේ ප්‍රතිපත්තිවලට ආදරය කලාද රැවටුනාද යන්න තාමත් ඇයට සිතාගත නොහැක. සාගරට ලං වීමත් සමග පේෂල කෙරෙන් ඈත්වීම ඇගේ සිතේ සංකීර්ණ මිශ්‍ර හැගීම් ඇතිකරන්නක් විය. එදා ප්‍රේමය, කෝපය, දුක, සතුට, බිය මිශ්‍රිත සංකීර්ණ හැගීම් සමුදායක ඇය ගිලී ගියාය. නමුත් අද ඒ සියල්ල අතීත මතකයක් පමණක්ව තිබේ. බල්ලෙකුගේ බිරුම් හඩින් තිගැස්සුණු ඇය අවසන් තේ උගුරද බී ජනේලයෙන් කර පොවා ගේට්ටුව දෙස බැලුවාය.
පාරේ යන සුදු හීන්දෑරි තරුණයෙකු වෙත බුරා පනින බ්ලැකී දුටු ඈ
“බ්ලැකී මෙහෙ එනවා“ යනුවෙන් බෙරිහන් දුන්නාය.
එහෙත් ලෝචනට බ්ලැකී බුරා පැන්න දිනයේ ඇය අඩ නින්දේ පසුවූවාය. ඒ වසර 12කට පමණ පෙරයි. ඔහු මෙතන සිටියානම් තමා සහ සාගර අද අරඹන අළුත් ජීවිතය ගැන හොද කතා ටිකක් කියනු ඇත. ලෝචන ඕනෑම බැරෑරුම් තත්වයක් විහිළුවට ගෙන කලබල ගතිය අඩු කිරීමට සමතෙකි. එහෙත් විටෙක ඔහු “පට්ට සීරියස්“ වෙයි. ලෝචන යනු එදා මෙදා තුර ඇයට හමුවූ හොදම මිතුරාය. පහේ පංතියේ සිට ඇරඹි මිතුරුකම අව්‍යාජ වූවක් විය. ඇගේ සහ ඔහුගේ විවිධ ජල්තරවලදී ඔවුහු එකිනෙකාට සහය වූහ.
“ලෝචනයා දැන් මොනව කරනවාද දන්නෑ“ ඇය ෆේස් බුක් එකේ චැට් කරමින් සිටින අතරතුර විමසුවේ පේෂලගෙනි. ඒ වසර අටකට පමණ උඩදීය.
“ඕකා මෙලහටත් උදේම නැගිටල අර බෝල ගේම් එක ප්ලේ කරනව ඇති. පුදුම පිස්සුවක්නෙ ඌට තියෙන්නෙ“
පේෂල , ලෝචනගේ කැම්පස් බඩියා හෙවත් අතීසාර මිත්‍රයා විය. අතීසාර කතාව හරියටම ගැලපෙන්නේ එකිනෙකා වෙනුවෙන් ඕනෑ මළක් නා ගැනීමට ඔවුන් සූදානම්ව සිටි බැවිනි. එසේ නාගත්, ගාගත් වාර අනන්ත වුවද ඒ සෑම වතාවකම ඔවුන්ගේ මිත්‍රත්වය තව තවත් ශක්තිමත් විය. වර්ෂා , පේෂල මිත්‍රත්වය ඇරඹෙන්නේ ලෝචන හරහාය. ඒ මිත්‍රත්වයට ලෝචනයා එල්ල කරන සරදම් වාග් ප්‍රහාර සිහිපත් වූ ඇගේ කට කොණට මද සිනහවක් නැගින.
“ඒ උඹලෑ කැම්පස් එකේ ඉන්නව බං, අර අපේ ගණං පන්තියෙ හිටපු කළු කොල්ලා. හොයා දියංකො“ ඇය දිනක් ලෝචනට පැවසුවාය.
“මොන රෙද්දක්ද? ඇයි යකෝ මේ අපි වගේ සුදු කොල්ලො දිලිසි දිලිසි ඉද්දි, උඹල කළුවො පස්සෙ යන්නෙ?“
“අනේ මගෙ කට, උඹට බැරිද කියපන්“
“නම, නම. නම කියපන්“
“දන්නෑ බං“
“මගුල? එහෙනම් ඉස්කෝලෙ?“
“ආ, ඒකනම්.. ඒත් දන්නෑ බං“
“නාම් නහී, අත්තා නහී, පතා නහි මිලේගි? කේසෙ මිලේගී?“ ලෝචනයා චල්තේ චල්තේ චිත්‍රපටයේ දෙබස් ඛන්ඩයක් කියවාගෙන ගියේය.
ඔය සිද්ධියෙන් ටික කලකට පසු ඈ පේෂල හදුනාගත්තාය. ලෝචන හැමවිටම ඔය සිද්ධිය මතක් කර ඇයට විහිළු කළේය. දිනක් හවස පරිගණකය ඉදිරිපිට වාඩිවී සිටින විට ලෝචනගෙන් පණිවිඩයකි.
“ උඹලට ඉතින් දැන් අපි චැට් කලාට පේන්නෙ නෑනෙ“
“අනේ නෑ බං මං මේ පොඩි වැඩක හිටියෙ“
“ඔව් ඔව් මට උඹේ වැඩේ පේනව. අරූ මට ඉස්සරහනෙ ඉන්නෙ. එල එල ඔහොම යමං. ඌ හොද එකා. හැබැයි ඉතිං බූට් තියලනම් අහුවෙන්න එපා. ඔන්න එහෙනම් අපි කැපුන. කරගෙන යමං. අපිට පාටියක් දෙන්න කියපං උඹේ මිනිහට, හැබැයි වාං පාටි එපා“
උත්තරයක් ටයිප් කරන්නට පෙර ලෝචන ලොග් අවුට් වි සිටියේය. ඒ උගේ හැටිය. කිව යුතු ඕනෑම බැරෑරුම් දෙයක් සරලව සුන්දරව කියාදමයි. හැබැයි මේ සරල බව තුල ලොකු ගැඹුරක් පවතින බව වර්ෂා දැන සිටියාය. එතැනින් ඇරඹුණු වර්ෂා - පේෂල ආදරය, ගල්පර අතරින්, වියලුණු මෙන්ම සරුසාර මිටියාවත් මැදින්, වසන්තයේත්, ගිම්හානයේත් ගලා ගියේය. දෙදෙනාම තම තමන්ගේ ජීවිතවල අනාගතය දෙසට ඉදිරි පියවර තබමින් සිටියහ.
එහෙත් ආදර ගංගාවට සාගරය හමුවීමෙන් ගංගාවේ ගමන කෙළවර විය. එතැන් පටන් වර්ෂාවෙන් ගග වෙනුවට සාගරය පෝෂණය විය. සාගර වර්ෂාගේ ජීවිතය විය. එක දුෂ්කර ගිම්හානයක ගග සිදි යමින් තිබෙද්දී ලෝචන කතා කළේය.
“මොකද්ද බං මේ කියන්නෙ?“
“මට බෑ බං තවත්“ ඇය කීවාය.
“යකෝ උඹ දන්නවද උඹ මොකද්ද කියවන්නෙ කියල. අනික උඹ හොදාකාරව දන්නව මං කවුද කියන්න, පේෂල කවුද කියන්නත්. අවුරුදු ගාණක් උඹේ යාලුව වෙච්ච මට ඔහොම දෙයක් කියන්න ලැජ්ජ නැද්ද යකෝ“
ලෝචනගේ සුපුරුදු සැහැල්ලු බව අතුරුදන්ව තිබිණ. අදාල සෑම සියලු දෙනා අතර දුරකතන ඇමතුම් සිය ගණනක් හුවමාරු විය. දෙගිඩියාවක අතරමංව සිටි වර්ෂා සාගරගෙන් පිළිතුරක් බලාපොරොත්තු වූවාය.
“ඔයාගෙ හිත කියන දේ කරන්න. මට බෑ මේ දේ කරන්න කියල කියන්න. ඔයාගෙ හිතට එකගව තීරණයක් ගන්න. කවුරු උනත් තමන්ට හිතට එකග දේයි කරන්න ඕන. මාව එපා කියල හිතෙනවනම් කවදාවත් මා ලග ඉන්න එපා. තේරුමක් නෑ“ ඔහු සැමවිටම විවෘත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මතයක් දැරීය.
නමුත් පේෂල ආයාචනා කළේය. යෝජනා කළේය. අවසානයේ ඇය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ගරු කලාය. පළමු දින මෙන්ම අවසන් දිනද වර්ෂාට පේෂල මෙන්ම ලෝචනද හමුවිය. වර්ෂාව නැති කල ගග සිදී යන බව තහවුරු විය. ඇය නිවසට ගිය පසු ලෝචන ඇයව ඇමතුවාය. ඔහු “පට්ට සිරියස්“ වී සිටියේය.
“මචං උඹ දැක්කද අපි ගෙදර එද්දි, කොල්ලො වෙලේ සරුංගල් අරිනව?“
වෙලාවේ හැටියට අපබ්‍රංශ ප්‍රශ්නයකි. ඔහු ගැන හොදින් දත් ඈ “ඔව්“ යනුවෙන් පිළිතුරු දුන්නේ දෙගිඩියාවෙනි.
“ මාත් දැක්ක බං. සමහර සරුංගල් උඩු හුලගට අහුවෙලා කඩාගෙන යනව. කොල්ලො ඒ පස්සෙ දුවනව. උන් අමාරුවෙන් හදපුවනෙ. හැබැයි ඒව දිගටම ගහගෙන යනව. දුවල දුවල හති වැටෙන කොල්ලො නතර වෙනව. උන් ඊළග සරුංගල් වාරෙදි ආයෙම සරුංගල් හදයි බං. ඒත් අර සරුංගලේ, හුලග තියනකල් ගිහින් ගිහින්, කාත් කවුරුවත් නොදන්න තැනක, උස ගහක් උඩ රැදෙනව. අව්වට වේලිලා පාට ගිහින්, වැස්සට තෙමිල සව්කොල ඉරිල යනකල් කව්රුත් දන්නෙ නෑ. හදිසියෙවත් අර සරුංගලේ වෙන කොල්ලෙක් හොයාගත්තොත් ඌ අළුත් කොල අලවල ගනී. හැබැයි ඌට එතරම් මහන්සියක් නැති හන්ද ඒ සරුංගලේට මහ හුගක් ආදරේ නැතිවෙයි. උඹත් ලස්සන සරුංගලයක් වගේ බං. මං තියන්නම්. ගුඩ් ලක් “
ඇය බිරන්තට්ටුවී මොහොතක් බලා හුන්නාය.
එහෙත් ලෝචනගේ කතාව ඇයට කෙමෙන් අමතක වී ගියේ ගලාගිය ලාවා ක්‍රමයෙන් සිසිල් වෙද්දීය. ඉන්පසු ගිනි කන්ද යලිත් සුන්දර තැනක් බවට පත් විය. ඇය එහි රිසිසේ දුවපැන ඇවිද්දාය. අද ඇය මේ සියල්ලේ හැරවුම් ලක්ෂයකට ලංව සිටියාය. අද සිට අළුත් ජීවිතයකට පා තබන්නට ඈ සැරසෙන්නීය. මෝටර් රථයක හඩින් ඈ ජනේලයට උඩින් කර පෙව්වාය. ඒ සාගර නොවීය. ඔහු තව සුළු මොහොතකින් පැමිණෙනු ඇත. මේ දිනය ඉක්මන් කරන්නට ඇය සාගර සමග කතිකා කලේ පසුගිය සතියේ ඔහුගේ ජංගම දුරකතනයේ තිබූ එස් එම් එස් කිහිපයක් කියවීමෙන් පසුවය.
පණිවිඩය යවා තිබුණේ සාගර විසිනි.
“ නෑ ෂෙහානි, මං වර්ෂට ලං උනේ ඔයාව අජන්තට බන්දන්න ගෙදරින් තීන්දු කරපු නිසා. ඔයා දන්නවනෙ මං ඉස්කෝලෙ දවස්වල ඉදන්ම ඔයා ගැන හිතපු බව. දැන් ඔයා නිදහස්නෙ“
“එතකොට වර්ෂා?“
“ඔයා දන්නවනෙ අපේ කතාව. මං එයාට ඒ දවස්වලම කියල තියෙන්නෙ, හිත කැමති දේ කලාට ප්‍රශ්නයක් නෑ කියල. ආදරේ බලෙන් ගන්න බෑනෙ“
තවත් එස් එම් එස් ගණනාවක් තිබුණද ඒ කියවීමට තරම් ඇයට ශක්තියක් නොතිබිණ.
මෝටර් රථයක් ගේට්ටුව අසල නවතනු ඇසිණ. සාගර නිවස දෙසට පැමිණෙමින් සිටියේය. ඔහු වෙනදාට වඩා හැඩ වැඩ වී සිටින බව ඇයට සිතිණ. වැඩි සිනහවකුත් රැවීමකුත් නැති ඔහුගේ සුපුරුදු මුහුණ ඈ ඉදිරියේ දිස් විය.
“ඔයා මාව හරියට තේරුම් ගන්නව වර්ෂා. ඒකට මං ගොඩක් කැමතියි“ඔහුගේ සුපුරුදු වැදගත් කතා රටාව අවදි විය.
“එව්රි තින් විල් බී ඕ කේ වර්ෂා“ ඔහු පවසද්දී ඈ ඔහු දෙසම බලා සිටියාය.
“ඩොකියුමන්ට්ස් ටික ඔක්කොම රෙඩි කරගත්තා. ඔයාට සයින් එක දාන්නයි තියෙන්නෙ“
ඔහුගේ උරහිසට ඉහලින් ජනේලය තුලින් ඈත අහස ඇයට දිස්විය. පායාගෙන එන්නේ අළුත් ඉරකි. වියලී කොළ හැළුණු ගසක මුදුනේ රැදුනු සරුංගලයක් ඒ ඉර එළියෙන් ඇයට දිස් විය. ඇය වෙව්ලන දෑතින් පෑන අතට ගත්තාය.
“ආ මෙන්න ඩිවෝස් පේපර්ස්“
~විදුරංග ගුණසේකර ~
(සියළු නම් ගම් මනංකල්පිතයි)
